Artykuł 19a ustawy o działalności pożytku publicznego. Wyjaśnienia Departamentu Pożytku Publicznego MRPIPS w odpowiedzi na pytania zgłoszone przez poradnik.ngo.pl.
Rozwinięcie
Poniższy zestaw pytań i odpowiedzi jest wynikiem korespondencji między Departamentem Pożytku Publicznego a redakcją PORADNIK.NGO.PL prowadzonej w okresie czerwiec-sierpień 2016 r. Przekazaliśmy do departamentu pytania od organizacji pozarządowych oraz od samorządów, które spłynęły do redakcji oraz do Informatorium. Pytania dotyczą tzw. MAŁYCH GRANTÓW czyli trybu opisanego w art. 19a ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Tryb z art. 19a pozwala na udzielenie dotacji organizacji pozarządowej przez administrację publiczną (np. gminę) z pominięciem konkursu ofert.
Poradnik.ngo.pl
1. Kiedy i w jakich sytuacjach powinno się stosować tryb z art. 19a? Czy tylko w sytuacjach nieprzewidzianych, nagłych, losowych, a nie w sytuacji cyklicznych działań? Jak prawidłowo interpretować to zagadnienie?
DPP: Określony w art. 19a ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. /o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie/ (Dz. U. z 2016 r. poz. 239, z późn. zm.) tryb zlecania zadań umożliwia organowi zawarcie umowy o realizację zadania publicznego oraz przekazanie dotacji organizacji pozarządowej z pominięciem otwartego konkursu ofert. Dotyczy on jedynie zadań o charakterze lokalnym lub regionalnym, realizowanych w okresie nie dłuższym niż 90 dni, których wartość dofinansowania lub finansowania nie przekracza kwoty 10.000 zł.
Tryb zlecania zdań publicznych określony w art. 19a ustawy, zwany trybem uproszczonym lub trybem małych dotacji został wprowadzony nowelizacją z 2010 r. Jak wskazuje na to uzasadnienie do nowelizacji przedmiotowy tryb był odpowiedzią na liczne postulaty przedstawicieli organizacji pozarządowych, a także oczekiwania jednostek samorządu terytorialnego. Stworzył alternatywny, w stosunku do istniejącej już wtedy procedury otwartego konkursu ofert, tryb przekazywania środków na realizację zadań publicznych, który w istotny sposób wpłynął na szybkość procedowania, bez uszczerbku dla zasady jawności postępowania. Ponadto uzasadnienie wskazywało wprost, że wprowadzenie trybu uproszczonego pozwoli również docenić nowatorskie, autorskie projekty zgłaszane przez organizacje pozarządowe, a także umożliwi wykonywanie zadań nieprzewidzianych, a wymagających pilnej realizacji.
Odpowiadając na postawione pytanie należy stwierdzić, że tryb zlecania zadań, o którym mowa w art. 19a ustawy /o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie/, choć stanowi wyjątek od zasady przeprowadzania otwartego konkursu ofert, może znaleźć zastosowanie zarówno w stosunku do zadań nagłych i nieprzewidzianych, jak i zadań realizowanych cyklicznie. Ustawodawca mając na względzie wyjątkowy charakter trybu uproszczonego zdecydował o wprowadzeniu do ustawy dodatkowych ograniczeń związanych z maksymalnymi limitami środków możliwych do przekazania przez organ w tym trybie w jednym roku budżetowym.
Poradnik.ngo.pl
2. Co oznacza termin: charakter lokalny a charakter regionalny?
DPP: Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. /o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie/ nie definiuje pojęć lokalny i regionalny. Zdaniem Departamentu wydaje się, że charakter lokalny mają zadania, które dotyczą lub są realizowane na terenie gminy lub powiatu. Natomiast zadania o charakterze regionalnym odnoszą się do terenu województwa.
Poradnik.ngo.pl
3. Czy urząd powinien przyjmować oferty w trybie 19a w momencie kiedy jest otwarty nabór w trybie konkursu ofert? Czy powinno się przyjmować oferty w trybie 19a przed zakończeniem naborów w trybie otwartego konkursu ofert?
DPP: Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. /o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie /nie ogranicza możliwości występowania do organu z ofertą realizacji zadania publicznego w trybie art. 19a. Nie ma zatem przeszkód, aby organizacja złożyła ofertę na realizację zadania w trybie 19a w momencie, gdy trwa już otwarty konkurs ofert, którego przedmiotem jest to samo zadanie lub zadanie podobne do tego opisanego przez organizacje w uproszczonej ofercie. Jednakże nie wydaje się, aby organ, który ogłosił otwarty konkurs ofert i do którego wpłynęła w trybie art. 19a oferta na zadanie będące przedmiotem ogłoszonego konkursu dokonał pozytywnej oceny celowości jego realizacji w trybie uproszczonym.
Poradnik.ngo.pl
4. Jak powinna wyglądać procedura oceny tzw. celowości oferty?
DPP: Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. /o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie/ nie wskazuje na czym ma polegać ocena celowości realizacji zadania, o którym mowa w art. 19a ustawy. Jednakże wydaje się, że organ otrzymawszy ofertę, w pierwszej kolejności powinien ocenić potrzebę realizacji tego zadania i potrzebę osiągnięcia celu jakiemu realizacja zadania ma służyć. W dalszej kolejności przedmiotem oceny organu powinna być z pewnością złożona oferta i opisany w niej zakres rzeczowy zadania, termin i miejsce jego realizacji, a także przedstawiona kalkulacja kosztów. Po pozytywnej ocenie ww. elementów organ powinien zawrzeć umowę na wsparcie lub powierzenie realizacji zadania publicznego.
Poradnik.ngo.pl
5. Jaki jest prawidłowy przebieg całej procedury w art. 19a - od momentu wpłynięcia oferty do momentu decyzji o przyznaniu bądź odmowie przyznania dotacji?
DPP: W pierwszej kolejności organizacja pozarządowa lub podmiot wymieniony w art. 3 ust. 3 ustawy składa do organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego ofertę realizacji zadania na uproszczonym wzorze określonym w rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 kwietnia 2016 r. w sprawie uproszczonego wzoru oferty i uproszczonego wzoru sprawozdania z realizacji zadania publicznego (Dz. U. z 2016 r. poz. 570). Organ w terminie nie dłuższym niż 7 dni roboczych od dnia wpłynięcia oferty zamieszcza ją na okres 7 dni w Biuletynie Informacji Publicznej, w siedzibie w miejscu przeznaczonym na zamieszczanie ogłoszeń oraz na stronie internetowej. Po upływie ww. terminu (po rozpatrzeniu ewentualnych uwag zgłoszonych do zamieszczonej oferty) organ, uznając celowość realizacji zadania opisanego w ofercie, niezwłocznie zawiera umowę o wsparcie realizacji zadania publicznego lub o powierzenie realizacji zadania publicznego.
Poradnik.ngo.pl
6. Jak przeciwdziałać sytuacji kiedy organizacje świadomie rezygnują z przystąpienia do konkursu i składają oferty w trybie art. 19a? Czy jest to naruszenie zasad uczciwej konkurencji i informowania? Jak w takiej sytuacji uniknąć zarzutu naruszenia zasad rzetelności i transparentności w wydatkowaniu środków publicznych?
DPP: Możliwość złożenia oferty i przystąpienie do otwartego konkursu ofert, jak również złożenie oferty w trybie art. 19a ustawy jest uprawnieniem, a nie obowiązkiem organizacji. Ani w jednym, ani w drugim trybie nie ma mowy o naruszeniu zasad uczciwej konkurencji. Tryb uproszczony (art. 19a) choć nie przewiduje otwartego konkursu ofert, został tak skonstruowany aby czynić zadość zasadzie konkurencyjności i jawności.
Więcej o małych grantach w PORADNIK.NGO.PL:
Zobacz też
Dotacje ze środków publicznych